راهنمای انتخاب توزیع گنو لینوکس مناسب

یه دیسترو خوب برای لینوکس

این مطلب هم برای افراد تازه کاره و هم قدیمی تر!!

بعد از گذشت سال ها هنوز میبینم سوالی که خیلی پرسیده میشه تو گروه های فنی اینه که میخوام لینوکس نصب کنم پیشنهادتون چیه؟ سوالی که تا یه بخشی به سلیقتون بستگی داره و تا بخشی هم به میزان آشناییتون با ساختار و ابزارهای گنو/لینوکس.

معمولا افرادی که تو ایران میخوان کمک کنن دلایل فلسفی میارن و جواب رو میپیچونن که دستت بازه و بسته به نیاز و فلان و فلان فرقی نداره و هر چی حال کردی نصب کن ولی خب با اینکار اون بنده خدا بیشتر گیج میشه و کلن بیخیال نصب میشه.

من خودم نزدیک ۳۰ تا دیسترو مختلف از ورژن های قدیم تا جدید نصب کردم و تغییراتشونو دیدم و خب یکی از کارای فانیه که همیجور الکی میکنم. میخوام تو این پست بر اساس تجربه ای که داشتم بهتون پیشنهاد بدم که چی نصب کنین. مطمئنا این توضیحات برای دسکتاپه و برای نصب تو سرور به این ترتیب نیست.

این ها مورادی بود که من به هر کسی پیشنهاد میکنم تا با سطح و سلیقه ای که داره دانلود و نصب کنه و خب قرار نیست همه سلایق رو پوشش بده و ممکنه شما اینارو دوست نداشته باشین. شما دستتون بازه و میتونید به سایت Distrowarch از بین توزیع هایی که کاربرا بهشون رای دادن انتخاب کنید.

اوبونتو (Ubuntu)

 پیشنهاد شماره یکم برای نصب تازه کار ها اوبونتو هستش اگر تازه کارین و میخواین شروع کنید یکی از بهترین انتخاب هایی که دارین با توجه به جو کاربران لینوکس ایرانی که بیشتر با اوبونتو کار میکنن گزینه خیلی مناسبیه چون داکیومنت هاش خیلی زیاده مخصوصا فارسی و خب لنگ سوال نمیمونین و راحت تو اکثر گروه های فنی اگر سوالتون رو بپرسید راحت جواب میگیرید. برای کاربرایی که مبتدی هستن و حوصله گشتن برای معادل ابزار هایی که تویه ویندوز ازش استفاده میکردن ندارن مینت گزینه بهتریه که پایین تر دربارش گفتم.

آپدیت ها

اوبونتو هر شیش ماه یه آپدیت میده و تا دو سال پیشتیبانی و آپدیت میکنه ازش و هر دو سال هم یه نسخه LTS یا پایدار که تا ۶ سال ازش پشتیبانی میکنه که البته زیاد مهم نیست چون واقعا پیشنهاد میشه که همیشه سیستمتون رو آپدیت نگه دارید ، لینوکس همیشه یه چیزی برای خوشحال کردن شما تو آپدیتاش داره :))
اوبونتویی ها رویه هر ورژن یه اسم کاملا مجزا از یک حیوان میزارن که معمولا یه اسم آفریقایی هست مثلا ورژن 20.04 اسمش Focal Fossa هستش.

دسکتاپ

اوبونتو همه دسکتاپ هایی که منتشر شدن رو ساپورت میکنه از جمله گنوم (نوم درست تره) و Kde و Xfce , Lxde, Mint که خب معمولا اوبونتویی ها عادت دارن رویه همه چی اسم بزارن و با اسمایه مختلف صداش میکنن مثلا کوبونتو، لوبونتو، زوبونتو. پس دستتون برای انتخاب دسکتاپ خیلی بازه ، من خودم فن گنوم هستم پس پیشنهاد میکنم همون نسخه اصلیش رو دانلود کنید. اگر برای یه سیتسم ضعیف هم میخواید نصب کنید پیشنهادم لوبونتو هست که میتونه با 512 مگابایت رم هم خوب کار کنه!

نصب برنامه

اوبونتو به اصطلاح دبیان بیس هست یعنی حاصل توسعه دبیان هست و از پکیج منیجر و ساختار مشابه دبیان استفاده میکنه. برای نصب برنامه گزینه اصلی شما ریپازیتوری هایی هستن که از طریق apt میتونید نصب کنید. همچنین snapd هم روش به صورت پیشفرض نصبه که دستتونو برای نصب برنامه بیشتر باز میکنه ولی خیلی حس خوبی نمیده نصب برنامه تویه اوبونتو و دلیلش رو تویه توضیحات مانجارو براتون میگم.

مانجارو (Manjaro)

مانجارو توزیع محبوب منه که دو ساله دارم استفاده میکنم و بعد از سه سال اوبونتو بهش مهاجرت کردم و خوشحالم مهم ترین دلیلشم آپدیت های بهتر و نصب برنامه است که پایین تر دربارش میگم. شما بعد از نصب مانجارو احتمالا به یه سری مشکل عجیب بخورید که راه حل های قلقی و خیلی ساده داره فقط دفعه اول اذیت میشین برای کانفیگ سیستم چون انتظار دارید مثل اوبونتو باشه مثلا ولی نیست!‌ در کل شما مشکل خاصی باهاش پیدا نمیکنین فقط باید کمی بیشتر صبور باشین و داکیومنت بخونین.

مثلا سر نصب گرافیک انویدیا کلی دردسر میکشین و تهش میفهمین که تویه تنظیماتش قابلیت نصب آسون درایور هارو داره !!! نمیتونین روش mysql نصب کنین و فقط امکان نصب mariadb دارین و اگه بخواین mysql بریزین باید با داکر بیارید بالا!!‌
ولی بعد از کانفیگ دیگه تمومه و استیبل ترین توزیع دسکتاپی که میتونید داشته باشید رو دارید.

آپدیت ها

آپدیت های مانجارو زمان های خاصی نداره و اینجوری نیست که یه بر فرض از ۱۸ به ۱۹ یه دنیا تغییر عجیب غریب ببینین و کلن تبدیل به یه چیز جدید شده باشه و چون در همیشه جدید ترین برنامه هارو داره هر ماه حدودا یه آپدیت ۱.۵ گیگی دارین که اگه تمایل داشتین مثل من میتونین همیشه سیستمتون رو آپدیت نگه دارین.

آپدیت ها خیلی راحت و روون انجام میشه و راحت میتونین بین آپدیت هم از سیستم استفاده کنید. چیزی که کمبودش تو اوبونتو حس میشه.

دسکتاپ

مانجارو هم از همه دسکتاپ های معروف پشتیبانی میکنه و ایزو های جداگانه برای دانلودشون گزاشته، دسکتاپ خاصی رو به عنوان دسکتاپ پیشفرض نداره و تو سایتش میتونید از بین Kde , Gnome, Xfce یکیش رو انتخاب و دانلود کنید که باز من پیشنهادم گنوم هست.

نصب برنامه

مانجارو آرچ بیس هست و از پکیج های آرچ استفاده میکنه ولی نکته جالب اینجاست که حتی میتونید برنامه های دبیان بیس رو هم بدون مشکل روش اجرا کنید. مانجارو برای نصب برنامه از pacman استفاده میکنه و با aur تکمیلش میکنه و aur مهم ترین آپشنیه که توزیع های آرچ بیس دارن که شما بدون دقدقه برای نصب برنامه میتونین هر چی میخواید رو خیلی ساده سرچ کنید و ۹۹ درصد اون برنامه رو پیدا کنید و خیلی ساده نصبش کنید. Aur مشکل پیدا کردن و اد کردن ریپازیتوری رو حل کرده و یه کتابخونه خیلی بزرگ از نرم افزاره و خیلی راحت همه چی با سه چهار تا اینتر نصب میشه. برای نصب برنامه از کتابخونه aur هم میتونید از برنامه yay استفاده کنید. درباره Aur اینجا بیشتر توضیح دادم. همچنین میتونید snapd هم نصب کنید که اونم یه سری نرم افزار دیگه هست که خب نیاز خاصی نیست بهش اصلا!!

مینت (Mint)

اگر نمیخواید بعد از نصب خیلی درگیر لینوکس بشین و ببینید چه خبره و آروم آروم برید جلو و دردسر نکشین مینت بهترین گزینهس. تقریبا هر چیزی که نیاز های اولیه یه کاربره پیشفرض نصبه و کلن به مشکل نمیخورین تا مدت ها باهاش و خیلی راحت هلو برو تو گلو. بدیش هم اتفاقا همین ویژگیه خیلی برنامه ها نصبه که شاید هیچوقت استفادشون نکنین.

به نظرم میتونید به عنوان اولین توزیعتون انتخاب کنید و بعد از اینکه فهمیدین چی به چیه به اوبونتو یا مانجارو مهاجرت کنید.

آپدیت ها

آپدیت های مینت هم دقیقا مثل اوبونتو و چیز جدید نداره

دسکتاپ

دسکتاپ پیشفرض Cinnamon هست که به نظرم بهترین گزینه برای تازه کاراست چون حالت استارت رو داره و استاتوس بار هم پایینه و حس ویندوزی بهتون میده و خیلی غریبی نمیکنین باهاش. همچنین دسکتاپ های دیگه هم روش کاملا ساپورت میشن .

نصب برنامه

میت از اوبونتو گرفته شده و این هم بینشون مشترکه

فدورا (Fedora)

فدوا توزیعیه که خیلی ساله فعالیت میکنه و متعلق به شرکت Redhat هستش. کسایی مثل لینوس تروالدز که خالق هسته لینوکس هست یا جادی که احتمالا در جامعه لینوکس و نرم افزار میشناسینش از فدورا استفاده میکنن. فدورا چند وقتیه که از محبوبیتش در ایران کم شده و داکیومنت فارسی زیادی هم براش پیدا نمیکنین ولی خب همیشه هم طرفدار خاص خودشو داره.

آپدیت ها

در واقع ردهت برای تست نرم افزار هاش توسط یه طیف زیادی از کاربرا اول آپدیت هاش رو برای کابران فدورا میده و بعد برای محصول اینترپرایز خودش یعنی ردهت لینوکس آپدیت میده!! این ینی شما هر هفته تقریبا یک گیگ آپدیت برای سیستمتون دارین و همیشه لبه تکنولوژی هستین. فدورا اولین توزیعی بود که ازش استفاده کردم ولی به خاطر آپدیت های خیلی زیادش بیخیالش شدم.

دسکتاپ

فدورا هم مثل همه لینوکس های خوب از دسکتاپ های معروف پشتیبانی میکنه و اگر ایزو DVD اون رو دانلود کرده باشید موقع نصب امکان انتخاب از بینشون رو دارید. فدورا هم از گنوم به عنوان دستکاپ پیشفرض استفاده میکنه

نصب برنامه

فدورا ردهت بیس هست و نصب برنامه هم از طریق برنامه Yum یا Dnf انجام میشه. همون ابتدای کار یه سری ریپازیتوری  اصلی مثل Rpm Fusion باید نصب کنید تا به برنامه های بیشتر دسترسی داشته باشید یا از طریق فایل های rpm به صورت دستی نصب کنید. نصب برنامه روی فدورا هم تو خیلی از موارد نیاز به اد کردن ریپازیتوری داره که خب این نصب برنامه هارو مشکل میکنه.

زورین (Zorin OS)

زورین ویندوزی ترین لینوکسیه که هست ینی سعی کرده کاملا براتون محیط ویندوز‌ رو تداعی کنه حتی قابلیت انتخاب تم ویندوز 7 یا 10 رو هم از تنظیماتش دارین !!! عملا یه لینوکس با پوسته ویندوز منتها به شدت خوشکلتر. واقعا چشم نوازه طراحیش و خیلی جالب هم کاستومایز میشه. مبدل های ویندوزی مثل Wine و Play on linux هم پیشفرض روش نصبه.

آپدیت ها

برنامه آپدیت مشخصی نداره، برای هر ورژن ولی برنامه هاش همزمان با اوبونتو آپدیت میشه

دسکتاپ

خودش به دسکتاپ پیشفرضش میگه گنوم ولی خیلی با گنوم تفاوت داره و کاملا ویندوزیه و میزاره همون رو کامل تغییر بدین. همچنین از xfce هم پشتیبانی میکنه.

نصب برنامه

زورین هم اوبونتو بیس هست پس از همون ابزار ها استفاده میکنه

لطفا برام بنویسید از چه دیسترویی استفاده میکنین و دلیل انتخابتون چیه